Kriminoloji Nedir?

Kriminoloji ya da suç bilimi suçun açıklamasını yapan, suçlu davranışın nedenlerini inceleyen, suçun önlenmesi ve suçlulukla mücadele ile ilgilenen bir bilimsel öğretidir.

PENOLOJİ NEDİR?

                                 
Penoloji kelime olarak Yunanca “ponie” ve “logos” kelimelerinden türetilmiştir. “Poine” cezalandırmak anlamına gelmekte iken, “logos” bilim olarak tanımlanmaktadır. Penoloji, kelime anlamı itibariyle, cezalandırma bilimi olarak tanımlanmaktadır[1]. Penoloji’nin, bir bilim dalının adı olarak ilk kez 19. yüzyılın ilkyarısında Francis Lieber tarafından kullanıldığı belirtilmiştir[2].

Cezalandırma düşüncesindeki bedeni cezaların terki ve yerini hürriyetin sınırlandırılmasına bırakması, cezaevlerinin tutukevi fonksiyonunun yanında infaz müessesesi olarak kabulü, hükümlülerin infaz sürecinin sonunda topluma yeniden döneceği gerçeği, hükümlünün tahliye sonrasında toplum ile bütünleşmesi gerektiği hususundaki kabulün yanında, mükerrerliğin  önüne geçilebilmesi, infazın maliyetinin azaltılması gibi hedefler, cezalandırma ve ıslah sürecine bilimsel yöntemlerle  yaklaşılması zorunluluğunu doğurmuş, cezaların infazı ile ilgili  ayrı bir uzmanlık alanında çalışılması gerektiği anlaşılmıştır.

Penoloji’nin infaz ile ilişkisi, Kriminoloji’nin suç ile olan ilişkisine benzetilmektedir. Gerçekten Kriminoloji’nin suçu ve suçluyu tanıma gayreti, Penoloji’de cezayı ve hükümlüyü tanıma şeklinde tezahür etmiştir. Penoloji, ceza hukukundan, sosyoloji, psikoloji gibi bilim dallarının da etkisi ile ayrılmış ve müstakilleşmiştir. Böylece insan topluluklarının suça karşı tarih içinde gösterdikleri ve ceza olarak tanımlanan tepkileri, bu tepkilerin birey ve toplumu da kapsayan amaçları, cezaların sosyolojik ve psikolojik tesirleri, suçluların ıslahı konusundaki bütün araştırma ve bilgileri kapsayan dal Penoloji adını almıştır[3].

Dönmezer, Penoloji’yi, infaz hukuku ile birlikte, soyut olarak ceza kavramını bilimsel yönden inceleyen açıklayan bütün bilgileri kapsayan bilim dalı olarak tanımlamaktadır[4]. Demirbaş’a göre Penoloji, cezaların infazı öğretisi ve cezaevi bilgisidir[5]. Erem, Penoloji yerine “Ceza İnfaz İlmi” ni kullanmayı tercih etmektedir[6]. Boies, Penoloji’yi hastaların tedavi edilmesine benzeterek, hükümlülerin suçluluk halinden çıkarılarak ıslah edilmesi bilimi olarak tanımlamaktadır[7].

NOT: Penoloji ile ilgili daha ayrıntılı bilgi için Fasikül Dergisi'inn 2016 yılı Şubat Ayında yayınlanan sayısındaki makalemize müracaat ediniz.

---

[1] SHARMA, Rajendra Kumar, Criminology and Penology , Atlantic Publisher And Distrubutors, 1998, (Penology)  s.1.  RABINSON, Louis N., Penology in The United States, The John C. Winston Company, Philadelphia 1922, s. 11.  Oxford English Dictionary,  www.oed.com. (Erişim Tarihi:18.04.2015)

[2]Bu husus Lieber’in “Prison Reform and Criminal Law - Correction and Prevention” adlı eserinde yer almaktadır.  (Newyork: Russel Sage Foundation, Charities Publication Committee, 1910 s. 146.),  RABINSON , s. 11. 

[3] DÖNMEZER Sulhi & ERMAN Sahir, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, Beta Basım Yayın, 10. Baskı, İstanbul 1994, Cilt:2., s.587.

[4] DÖNMEZER, Sulhi, Kriminoloji, Beta Basım Yayım, 8. Baskı, İstanbul 1994, s. 20.

[5] DEMİRBAŞ, Timur, Kriminoloji, Seçkin Yayınevi, 2001, s. 42.

[6] EREM, Faruk, Adalet Psikolojisi, Adil Yayınevi, Ankara 1997, s. 322.

[7] BOIES, Henry M. The Science of Penology, The Knickerbocker Press, Newyork, 1901, s. 13.