Penoloji kelime olarak Yunanca “ponie” ve “logos” kelimelerinden türetilmiştir. “Poine” cezalandırmak anlamına gelmekte iken, “logos” bilim olarak tanımlanmaktadır. Penoloji, kelime anlamı itibariyle, cezalandırma bilimi olarak tanımlanmaktadır[1]. Penoloji’nin, bir bilim dalının adı olarak ilk kez 19. yüzyılın ilkyarısında Francis Lieber tarafından kullanıldığı belirtilmiştir[2].
Cezalandırma düşüncesindeki bedeni cezaların terki ve yerini
hürriyetin sınırlandırılmasına bırakması, cezaevlerinin tutukevi fonksiyonunun
yanında infaz müessesesi olarak kabulü, hükümlülerin infaz sürecinin sonunda topluma
yeniden döneceği gerçeği, hükümlünün tahliye sonrasında toplum ile bütünleşmesi
gerektiği hususundaki kabulün yanında, mükerrerliğin önüne geçilebilmesi, infazın maliyetinin azaltılması
gibi hedefler, cezalandırma ve ıslah sürecine bilimsel yöntemlerle yaklaşılması zorunluluğunu doğurmuş, cezaların
infazı ile ilgili ayrı bir uzmanlık
alanında çalışılması gerektiği anlaşılmıştır.
Penoloji’nin infaz ile ilişkisi, Kriminoloji’nin suç ile olan
ilişkisine benzetilmektedir. Gerçekten Kriminoloji’nin suçu ve suçluyu tanıma
gayreti, Penoloji’de cezayı ve hükümlüyü tanıma şeklinde tezahür etmiştir.
Penoloji, ceza hukukundan, sosyoloji, psikoloji gibi bilim dallarının da etkisi
ile ayrılmış ve müstakilleşmiştir. Böylece insan topluluklarının suça karşı
tarih içinde gösterdikleri ve ceza olarak tanımlanan tepkileri, bu tepkilerin
birey ve toplumu da kapsayan amaçları, cezaların sosyolojik ve psikolojik
tesirleri, suçluların ıslahı konusundaki bütün araştırma ve bilgileri kapsayan
dal Penoloji adını almıştır[3].
Dönmezer,
Penoloji’yi, infaz hukuku ile birlikte, soyut olarak ceza kavramını bilimsel
yönden inceleyen açıklayan bütün bilgileri kapsayan bilim dalı olarak tanımlamaktadır[4].
Demirbaş’a göre Penoloji, cezaların infazı öğretisi ve cezaevi bilgisidir[5].
Erem, Penoloji yerine “Ceza İnfaz İlmi” ni kullanmayı tercih etmektedir[6].
Boies, Penoloji’yi hastaların tedavi edilmesine benzeterek, hükümlülerin suçluluk
halinden çıkarılarak ıslah edilmesi bilimi olarak tanımlamaktadır[7].
NOT: Penoloji ile ilgili daha ayrıntılı bilgi için Fasikül Dergisi'inn 2016 yılı Şubat Ayında yayınlanan sayısındaki makalemize müracaat ediniz.
[1] SHARMA, Rajendra Kumar,
Criminology and Penology , Atlantic Publisher And Distrubutors, 1998,
(Penology) s.1. RABINSON, Louis N., Penology in The United
States, The John C. Winston Company, Philadelphia 1922, s. 11. Oxford English Dictionary, www.oed.com. (Erişim Tarihi:18.04.2015)
[2]Bu
husus Lieber’in “Prison Reform and Criminal Law - Correction and Prevention” adlı
eserinde yer almaktadır. (Newyork:
Russel Sage Foundation, Charities Publication Committee, 1910 s. 146.), RABINSON , s. 11.
[3] DÖNMEZER Sulhi & ERMAN
Sahir, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, Beta Basım Yayın, 10. Baskı, İstanbul
1994, Cilt:2., s.587.
[4] DÖNMEZER, Sulhi, Kriminoloji,
Beta Basım Yayım, 8. Baskı, İstanbul 1994, s. 20.
[5] DEMİRBAŞ, Timur, Kriminoloji,
Seçkin Yayınevi, 2001, s. 42.
[6] EREM, Faruk, Adalet Psikolojisi,
Adil Yayınevi, Ankara 1997, s. 322.
[7] BOIES, Henry M. The Science of
Penology, The Knickerbocker Press, Newyork, 1901, s. 13.